موزه گنجینه رشت
موزه گنجینه رشت، یا همان موزه باستانشناسی و مردمشناسی رشت، در خیابان طالقانی منتظر شماست. اما بگذارید قبل از اینکه آدرس دقیق را بگویم، داستانش را برای شما تعریف کنم.
تصور کنید خانهای متعلق به یکی از آزادیخواهان نهضت جنگل را در ذهن بسازید. مردی که شاعر بود، روزنامهنگار بود، و از یاران نزدیک میرزا کوچک خان جنگلی محسوب میشد. میرزا حسین خان کسمایی نامش بود. خانهاش در سبزه میدان رشت قرار داشت. جایی که هر روز مردم از آنجا رد میشدند، زندگی میکردند، و تاریخ ساخته میشد.
حالا این خانه دیگر خانهای برای سکونت نیست. هفتاد سال پیش، در سال ۱۳۴۹، وزارت فرهنگ و هنر تصمیم گرفت این بنا را خریداری کند. نه برای تخریب، بلکه برای حفظ کردن آن. برای تبدیل کردن به جایی که گذشته در آن زنده بماند. شش ماه طول کشید تا کارشناسان مرمت را انجام دهند، ویترینها را بچینند، و آثار باستانی را از گوشهگوشه گیلان جمعآوری کنند.
امروز وقتی وارد این موزه میشوید، نه فقط یک ساختمان ۵۶۰ متر مربعی را میبینید، بلکه سه هزار سال تاریخ را لمس میکنید. از پیکانهای سنگی که سه هزار سال پیش از میلاد ساخته شدند تا لباسهای محلی گیلکیها که هنوز رنگشان زنده مانده است. این موزه پاسخی کامل به این سوال است که «گیلان کجا بوده و حالا کجاست؟» شما در این موزه میتوانید ردپای تمدنهای کهن را دنبال کنید و با فرهنگ اصیل مردمان این خطه آشنا شوید.
موزه رشت کجاست؟ مسیری که باید بشناسید
آدرس موزه: رشت، سبزه میدان، خیابان طالقانی، روبروی بیمارستان دکتر فامیلی. اگر از سبزه میدان حرکت کنید، تنها چند قدم فاصله دارید. اگر از میدان شهرداری بیایید، پنج دقیقه پیادهروی کافی است تا به مقصد برسید.
وقتی به موزه میرسید، یک ساختمان قدیمی با معماری دوره قاجار را مشاهده میکنید. در ورودی، تندیس میرزا حسین خان کسمایی ایستاده است و انگار که به استقبالتان آمده است. این نقطه شروع ماجراست و از همینجا سفرتان به درون تاریخ آغاز میشود.
دسترسی به موزه گنجینه رشت آسان است. میتوانید با تاکسی یا خودروی شخصی بیایید. پارکینگ عمومی هم در اطراف وجود دارد. حتی اگر با حملونقل عمومی سفر میکنید، میتوانید به راحتی به این مکان برسید، چون سبزه میدان یکی از مرکزیترین نقاط شهر محسوب میشود.
دو طبقه، دو دنیا: موزه مردم شناسی و موزه باستان شناسی رشت
موزه مردم شناسی رشت در طبقه همکف قرار گرفته است. همین که پا میگذارید داخل، با مجسمههای واقعگرایانه روبرو میشوید که زندگی واقعی مردم را نمایش میدهند. زنها و مردهای گیلانی که لباسهای سنتی پوشیدهاند و مشغول کارهای روزمره هستند. یکی دارد برنج را جدا میکند، یکی چای میچیند، یکی در حال بافتن فرش است. این صحنههای بازسازی شده، پنجرهای واقعی به زندگی قدیمها را برای شما باز میکنند.
در ویترینهای این بخش چیزهایی را میبینید که شاید اسمشان را ندانید، اما میفهمید برای چه منظوری ساخته شدهاند. سفرههای حصیری که زنان با دست میبافتند، ابزار کشاورزی که مردان با آنها برنج میکاشتند، وسایل حمام سنتی که از مس ساخته شده بودند، لامپهای نفتی قدیمی که خانهها را روشن میکردند. همه و همه یادگار دورانهایی هستند که در آنها زندگی سادهتر اما سختتر بود.
بخش دیگر موزه در زیرزمین واقع شده است. به آن سرداب هم میگویند. جایی که موزه باستانشناسی رشت مستقر شده است. وقتی از پلهها پایین میروید، وارد دنیای دیگری میشوید که هزاران سال قدمت دارد. دمای این بخش کمی خنکتر است و نور کمرنگتر، انگار که شما را به گذشتههای دورتر میبرد.
گنجینههای باستانی: نگاهی دقیق به آثار موزه
موزه گنجینه رشت بیدلیل این اسم را نگرفته است. بگذارید با جزئیات بیشتر درباره آثار این موزه صحبت کنیم.
پیکانهای سنگی: قدیمیترین اشیای موزه
قدیمیترین اشیای این موزه، پیکانهای سنگی از منطقه پیرکوه هستند که تاریخشان را سه هزار سال پیش از میلاد مسیح تخمین زدهاند. این پیکانها از سنگ چخماق ساخته شدهاند و نشان میدهند که انسانهای اولیه چگونه برای شکار و بقا تلاش میکردند. وقتی این پیکانها را از نزدیک میبینید، حیرتزده میشوید که چگونه بدون ابزار پیشرفته، آنها را به این شکل دقیق تراشیدهاند.
آثار تپه مارلیک: شاهکارهای باستانی گیلان
بخش قابل توجهی از موزه به آثار کشف شده از تپه مارلیک رودبار اختصاص دارد. این تپه یکی از مهمترین محوطههای باستانی ایران است که در دهه ۱۳۴۰ کشف شد. ظروف سفالی با نقشهای هندسی و حیوانی، جامهای فلزی، گوشوارهها و دستبندهای طلا و نقره، همه در این بخش نگهداری میشوند.
یکی از جذابترین آثار، ظروفی هستند که شکل حیوانات دارند. گاوهای شاخدار، پرندگان، و حتی جانوران افسانهای. هنرمندان قدیم این ظروف را نه فقط برای استفاده روزمره، بلکه برای مراسم مذهبی هم ساخته بودند.
سکهها و زیورآلات: نمایش ثروت و هنر
بخش سکهشناسی موزه رشت هم بسیار غنی است. سکههایی از دوران ساسانی، اسلامی، و قاجار که هر کدام داستان خودشان را دارند. روی این سکهها چهره پادشاهان، خطوط زیبای عربی، و نمادهای قدرت را میبینید.
زیورآلات زنانه هم در این موزه به وفور وجود دارند. گوشوارههای ظریف، دستبندهای پهن، انگشترهای نقرهای که هر کدام نشان میدهند زنان گذشته چگونه خود را زینت میدادند. بعضی از این زیورآلات آنقدر ظریف ساخته شدهاند که باورتان نمیشود هزاران سال پیش ساخته شده باشند.
لباسهای محلی: رنگهای گیلان
بخش لباسهای محلی موزه مردم شناسی رشت واقعاً چشمنواز است. لباسهای گیلکی با رنگهای شاد و طرحهای سنتی، لباسهای تالشی با دوخت خاص، پوشش رودباری و دیلمانی. هر منطقه گیلان سبک خاص خودش را داشته است که در این موزه به خوبی نمایش داده شدهاند.
یکی از جالبترین قسمتها، لباس عروسهای محلی است. پارچههای براق، دوختهای دستی، و تزئینات سنتی که نشان میدهند مراسم عروسی در گذشته چقدر اهمیت داشته است.
ابزار کشاورزی و زندگی روزمره
در ویترینهای دیگر، ابزار کشاورزی قدیمی را میبینید. داسهایی که با آنها برنج درو میکردند، ادوات کوبیدن برنج، وسایل چایچینی، ابزار ماهیگیری از دریای خزر. همه اینها نشان میدهند که مردم گیلان چگونه زندگی میکردند و روزیشان را چگونه تأمین میکردند.
جعبههای خشککردن چای هم در این موزه وجود دارد. گیلان از قدیم مشهور به تولید چای بوده و این ابزار نشان میدهد که فرآیند تولید چای چقدر سخت و دقیق بوده است.
ساعت کار موزه رشت و شرایط بازدید
موزه گنجینه رشت همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر درهای خود را به روی بازدیدکنندگان باز میکند. فقط روزهای جمعه این موزه تعطیل است و در سایر روزهای هفته میتوانید از آن بازدید کنید. حتی در ایام تعطیلات رسمی و نوروز هم باز است.
قبل از رفتن بهتر است با شماره تماس ۰۱۳۳۳۲۴۶۳۶۲ تماس بگیرید و از بازبودن موزه مطمئن شوید. گاهی اوقات ممکن است برای مرمت یا برگزاری نمایشگاههای ویژه، ساعت کار تغییر کند.
هزینه ورودی موزه گنجینه رشت بسیار اندک است. مبلغی که برای دیدن این همه تاریخ و فرهنگ میپردازید، واقعاً ناچیز محسوب میشود. دانشآموزان و دانشجویان با ارائه کارت دانشجویی از تخفیف هم برخوردار میشوند.
یک ساعت وقت بگذارید برای بازدید کامل از هر دو بخش موزه. البته اگر علاقهمند به تاریخ و فرهنگ باشید، احتمالاً بیشتر خواهید ماند. عجلهای نیست و میتوانید با آرامش از هر ویترین بازدید کنید.
جاهای دیدنی اطراف موزه گنجینه رشت
خوب است بدانید که موزه مردم شناسی و باستان شناسی رشت تنها نیست و اطرافاش جاهای دیدنی زیادی قرار دارند. خانه موزه میرزا کوچک خان جنگلی در همین نزدیکی واقع شده است و فاصله آن تا موزه تنها چند دقیقه پیادهروی است.
میدان شهرداری رشت با ساعت معروف و ساختمان تاریخیاش نیز در چند دقیقهای قابل دسترس است. پارک سبزه میدان هم همینجاست و میتوانید بعد از بازدید از موزه، در این پارک کمی استراحت کنید.
بازار بزرگ رشت نیز در مسیر قرار دارد. یکی از قدیمیترین و شلوغترین بازارهای شمال کشور که میتوانید خوراکیهای محلی، صنایع دستی، و سوغات گیلان را از آنجا تهیه کنید.
یعنی میتوانید یک روز کامل را در مرکز تاریخی رشت بگذرانید. صبح از موزه شروع کنید، ظهر در بازار رشت قدم بزنید و میرزا قاسمی و باقلا قاتق بخورید، بعدازظهر به سراغ میدان شهرداری بروید و عصر در سبزه میدان چای بنوشید.
رستورانها و کافههای اطراف موزه رشت
بعد از بازدید از موزه، احتمالاً گرسنه خواهید شد. خوشبختانه اطراف موزه گنجینه رشت، رستورانها و کافههای خوبی وجود دارند که میتوانید غذاهای محلی گیلان را امتحان کنید.
رستوران محرم
یکی از معروفترین رستورانهای رشت، رستوران محرم است که فاصله کمی با موزه دارد. این رستوران برای غذاهای اصیل گیلانی شناخته شده است. میرزا قاسمی، باقلا قاتق، ترشتره، و انواع خورشهای محلی را میتوانید در این رستوران تجربه کنید. قیمتها متوسط است و کیفیت غذا بسیار خوب است.
کافههای سبزه میدان
در اطراف سبزه میدان، کافههای متعددی وجود دارند که میتوانید در آنها چای گیلانی با شیرینی محلی بنوشید. فضای این کافهها معمولاً سنتی یا مدرن است و محیط خوبی برای استراحت بعد از گشت و گذار در موزه فراهم میکنند.
رستورانهای خیابان امام خمینی
اگر کمی بیشتر راه بروید و به سمت خیابان امام خمینی بروید، رستورانهای بیشتری پیدا میکنید. از غذاهای فستفود گرفته تا رستورانهای سنتی که انواع کباب و غذاهای ایرانی و گیلانی را سرو میکنند.
قنادیهای محلی
فراموش نکنید که از قنادیهای اطراف موزه نان برنجی و کوکو تهیه کنید. این شیرینیها از سوغاتهای معروف رشت هستند و در قنادیهای سنتی منطقه به وفور یافت میشوند. تازه و خوشمزه و قیمتشان هم مناسب است.
چرا باید به موزه گنجینه رشت بروید؟
شاید بپرسید که چرا باید وقت بگذارم برای دیدن یک موزه؟ جوابها زیاد هستند. اول، برای اینکه متوجه شوید رشت فقط باران و جنگل ندارد. این شهر تاریخ عمیقی دارد، فرهنگ غنی دارد، و گذشتهای پر از داستان که لایه به لایه در این شهر چیده شده است.
دوم، برای اینکه بفهمید مردمان این منطقه چطور زندگی میکردند. چه لباسهایی میپوشیدند، چه کارهایی انجام میدادند، چه باورهایی داشتند. وقتی این مجسمهها را میبینید، حس میکنید که آن آدمها واقعی بودند و مثل ما بودند، اما در زمانی دیگر زندگی میکردند.
سوم، برای اینکه جاهای دیدنی رشت را کامل تجربه کنید. رشت فقط ساحل و جنگل نیست. این شهر لایههای مختلفی دارد و موزه یکی از مهمترین این لایههاست که شما را با ریشههای فرهنگی این منطقه آشنا میکند.
چند نکته کاربردی برای بازدید بهتر
قبل از عکسبرداری از کارکنان موزه اجازه بگیرید تا مطمئن شوید که مشکلی وجود ندارد.
کفش راحت بپوشید. باید از پلهها بالا و پایین بروید و کمی راه بروید. لباس مناسب هم مهم است، چون این یک مکان فرهنگی است.
اگر با کودکان میروید، خوب است که قبلش کمی درباره موزهها و اهمیتشان برایشان توضیح دهید. بچهها از دیدن مجسمهها و اشیای قدیمی لذت میبرند.
در فصل بهار و پاییز، هوای رشت بسیار مطبوع است و بهترین زمان برای بازدید از موزه به شمار میرود. البته در تابستان و زمستان هم میتوانید بروید، چون موزه سرپوشیده است و آبوهوا تأثیر زیادی روی بازدید شما نمیگذارد.
دعوت به سفر در زمان
موزه گنجینه رشت بیش از یک ساختمان قدیمی است. این مکان ماشین زمانی واقعی محسوب میشود. جایی که میتوانید سه هزار سال عقب بروید و با تمدنهای باستانی آشنا شوید. جایی که زندگی مردمان گیلان در قرون گذشته را مشاهده میکنید. جایی که حس میکنید بخشی از تاریخی بزرگتر هستید که هنوز ادامه دارد.
وقتی از موزه باستان شناسی و مردم شناسی رشت بیرون میآیید، دیگر مثل قبل نگاه نمیکنید. به خیابانهای رشت نگاه میکنید و میدانید که زیر این آسفالتها چه تاریخهایی خوابیده است. به مردم نگاه میکنید و میدانید که آنها ادامه همان مردمانی هستند که صدها سال پیش همینجا زندگی میکردند و همان فرهنگ را ادامه دادهاند.
اگر به رشت سفر میکنید و به دنبال جاهای دیدنی رشت میگردید، حتماً زمانی برای این موزه اختصاص دهید. در سبزه میدان، خیابان طالقانی، همین نزدیکیها، خانه کسمایی منتظر شماست. منتظر است تا داستانهایش را برای شما تعریف کند. منتظر است تا گنجینههایش را به شما نشان دهد و شما را با تاریخ عمیق گیلان آشنا کند.
و بعد از بازدید، در بخش نظرات تجربهتان را با ما به اشتراک بگذارید. چه چیزی بیشتر نظرتان را جلب کرد؟ کدام قسمت موزه را دوست داشتید؟ آیا با رستورانهای اطراف موزه هم آشنا شدید؟ نظرات شما میتواند راهنمای مسافران دیگر باشد و به آنها کمک کند تا بازدید بهتری داشته باشند.
تجربه کاربران درباره «موزه گنجینه رشت»
اولین نفر باشید!
هنوز تجربهای برای «موزه گنجینه رشت» ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.